A vitamini, yağda çözünen, vücudun sağlıklı işleyişi için gerekli bir vitamindir. A vitamini gözlerin, bağışıklık sisteminin ve çeşitli organların düzgün çalışmasına yardımcı olur. Çeşitli hayvansal ve bitkisel gıdalarda bulunur.
İşte A vitamininin bilim destekli beş faydası, günlük A vitamini ihtiyacı ve daha fazla A vitamini tüketmek için diyetinize ekleyebileceğiniz besinler.
GÖZ SAĞLIĞINI KORUR
A vitamini sağlıklı görmeyi sürdürmek için önemlidir çünkü gözünüzde gece görüşü için gerekli olan pigmentleri (rengi görmenize yardımcı olan molekülleri) oluşturur.
A vitamini eksikliğinde, gözleriniz bu pigmentleri üretmeyi bırakır ve bu da gece körlüğüne yol açabilir. Bu durum, loş ışığa uyum sağlamada zorluğa veya karanlıkta tam olarak görememeye neden olur.
A vitamini aynı zamanda gözün şeffaf dış tabakası olan korneanın korunmasında da rol oynar. Bu, bulanık görmeye neden olan katarakt gelişme riskini azaltabilir. Katarakt , 80 yaşın üzerindeki insanların yarısından fazlasını etkileyen yaygın bir göz rahatsızlığıdır.
Katarakt, yaşa bağlı makula dejenerasyonu (merkezi görme kaybına neden olan bir durumdur, yani bir kişinin doğrudan önündeki nesnelerdeki ayrıntıları bulanık görebilmesidir) veya her ikisinden de etkilenen 55 ila 80 yaşları arasındaki 4.757 katılımcıyla yapılan bir çalışmada, çinko, bakır ve A vitamini içeren antioksidan formülasyonu alan bireylerin, göz problemlerinin yavaşladığı bulunmuştur.
BAĞIŞIKLIĞA YARDIMCI OLUR
A vitamini, organlarımızın çoğunu kaplayan epitel ve mukoza dokularını büyütmek, sürdürmek ve güçlendirmek için gereklidir. Bu dokular, vücudun patojenlere karşı ilk savunma hattıdır ve vücudun enfeksiyona karşı doğuştan gelen bağışıklık tepkisinin önemli bir parçasıdır.
A vitamini ayrıca antioksidan özelliklere sahiptir. Antioksidanlar, oksidatif stres olarak bilinen bir süreçte hücrelerin hasar görmesini önler. Oksidatif stresten kaynaklanan sürekli hücre hasarı, kanser, kalp hastalığı ve görme kaybı gibi kronik hastalıklara yol açabilir. Ancak, eksik olunmadığı sürece ek veya ekstra A vitamini alımının yararlı olduğu kanıtlanmamıştır
ORGAN İŞLEVİNİ DESTEKLER
Normal miktarda A vitamini, sağlıklı hücrelerin ve dokuların büyümesini teşvik ederek kalbin, akciğerlerin ve böbreklerin doğru çalışmasına yardımcı olur.
Örneğin, bir 2018 incelemesi, A vitamininin akciğer dokusunun gelişimi ve olgunlaşmasında önemli bir rol oynadığını ve böylece genel akciğer fonksiyonunu desteklediğini buldu. Aynı inceleme, A vitamini eksikliğinin, astım, zatürre ve grip gibi solunum yolu enfeksiyonları gibi akciğer problemleri geliştirme riskinin artmasıyla ilişkili olduğunu bulmuştur.
SİVİLCEYİ TEDAVİ EDER
Reçeteyle veya reçetesiz satılan ürünlerde küçük dozlarda bulunan ve retinol adı verilen bir A vitamini türü, akne için en iyi topikal tedavilerden biri olarak kabul edilir. Uzmanlar, hafif ila şiddetli sivilceler için ilk tedavi yöntemi olarak topikal retinoidlerin veya retinol ürünlerinin uygulanmasını önermektedir.
Sivilce veya akneler genellikle ciltteki gözenekler ölü deri hücreleri ve yağlarla tıkandığında ortaya çıkar. Retinol, aşırı bir eksfoliye edici olarak hareket ederek, bu ölü deri hücrelerini ortadan kaldırarak ve yeni hücrelerin büyümesini teşvik ederek, hücre döngüsü adı verilen bir süreçle sivilceyi tedavi eder.
Yaygın yan etkiler kaşıntı, kızarıklık veya kuruluk olduğundan topikal retinol ciltte sertliğe neden olabilir.
Tahrişi azaltmanın bazı yolları şunlardır:
– Kalın katmanlar veya birden fazla uygulama yerine tek bir ince katman retinol uygulamak,
– Kremi veya jeli ilk iki ila dört hafta boyunca iki günde bir uygulamak,
– Nazik bir nemlendirici kullanmak.
Güneş yanığı ve güneş hasarına daha yatkın hale getirdiklerinden, ciltte retinol ürünleri kullanırken güneş kremi uyguladığınızdan emin olun.
SAĞLIKLI BİR HAMİLELİĞE YARDIMCI OLUR
Hamilelik sırasında yeterince A vitamini almak (ancak çok fazla değil), fetal gelişim için önemlidir.
Bir 2010 araştırması, kronik olarak yetersiz beslenen kadınlarda gebelik öncesinde, sırasında ve sonrasında A vitamini desteğinin bebeklerde akciğer fonksiyonunu iyileştirdiğini buldu.
Araştırmacılar, anneleri A vitamini takviyesi veya plasebo alan 1.371 çocuğun akciğer kapasitesini karşılaştırdı. Çocuklar 9 ila 13 yaşına geldiğinde, araştırmacılar akciğer fonksiyonlarını incelediler ve annelerine A vitamini takviyesi alanların almayan kadınların çocuklarına göre daha güçlü akciğerlere sahip olduklarını buldu.
Ancak, Dünya Sağlık Örgütü, A vitamini eksikliğinin ciddi bir halk sağlığı sorunu olarak kabul edildiği bölgelerde sadece hamile kadınlara A vitamini takviyesi önermektedir. Bunun nedeni, çok fazla A vitamini doğum kusurlarına neden olabilmesidir.
Hamile kadınların çoğu, A vitamini alımını sağlıklı bir diyetle almayı hedeflemelidir. Hamilelik sırasında bir takviye kullanmadan önce mutlaka doktorunuzla görüşün.
GÜNLÜK A VİTAMİNİ İHTİYACI VE DAHA FAZLA TÜKETMENİN YOLLARI
A vitamini ihtiyacınız yaş, cinsiyet ve hamile veya emzirme dahil çeşitli faktörlere bağlıdır. ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri tarafından önerilen günlük A vitamini miktarları bu şekildedir:
0 – 6 ay: 400 mcg
7-12 ay: 500 mcg
1-3 yaş: 300 mcg
4-8 yaş: 400 mcg
9-13 yaş: 600 mcg
Genç ve yetişkin erkekler (14+ yaş): 900 mcg
Genç ve yetişkin kadınlar (14+ yaş): 700 mcg
Hamile kadınlar: 770 mcg
Emziren kadınlar: 1300 mcg
Yeterli ve dengeli besleniyorsanız, yeterli A vitamini alımı sizin için bir sorun değildir. Bu nedenle, çoğu insanın A vitamini takviyesi almayı düşünmesine gerek yoktur. D vitamini veya çinkonun aksine, A vitamini genellikle yiyeceklerde bulunur, bu nedenle A vitamini eksikliği oranları oldukça düşüktür.
Gıdalarda bulunabilen iki tür A vitamini vardır: Retinoller ve Beta-karotenler. Retinoller, tüketildikten sonra emilir ve yağda depolanır. Vücudun onları A vitaminine dönüştürmesine gerek yoktur. Beta-karotenler ise vücuttaki biyokimyasal işlemlerle A vitaminine dönüştürülür. Beta-karoten açısından zengin besinler genellikle parlak renkli meyveler ve sebzelerdir.
A vitamini açısından zengin gıdalar arasında havuç, ıspanak, patates, brokoli, kırmızı biber, karpuz, greyfurt, pırasa, maydanoz, pazı, mercimek, bezelye, kavun, kabak, süt, yoğurt, karaciğer, tereyağı, yumurta, balık yağı ve peynir bulunur.
